پلیمر چیست و از چه موادی ساخته می شود

پلیمرها موادی هستند که از یک یا چند واحد ساختاری تکراری به نام “مونومر” تشکیل شده‌اند. واژه “پلیمر” از دو کلمه یونانی پلی (Poly) که به معنی “بسیار” و مر (Mer) که به معنی “واحد” یا “قطعه” است، ساخته شده است. وقتی مونومرها به یکدیگر پیوسته و زنجیره‌ای ایجاد می‌کنند، یک پلیمر تشکیل می‌شود. این فرآیند به نام “پلیمریزاسیون” انجام می‌شود.

پلیمر چیست به زبان ساده

پلیمر به زبان ساده یعنی ترکیبی که از قسمت های بسیار تشکیل شده است. پلیمرها در اطراف ما به وفور یافت می‌شوند؛ از پلاستیک‌ که در وسایل روزمره استفاده می‌کنیم گرفته تا پروتئین‌ها و DNA موجود در بدن ما. اولین پلیمر مصنوعی در اواخر قرن نوزدهم توسط شیمیدان آمریکایی جان وسلی هایت ساخته شد که آغازگر عصر جدیدی در تولید مواد مصنوعی مانند پلاستیک‌ها و لاستیک‌ها شد. پلیمرها به دلیل ویژگی‌های خاص خود مانند انعطاف‌پذیری، استحکام و سبک بودن، در صنایع مختلف از جمله بسته‌بندی، خودرو و پزشکی کاربردهای گسترده‌ای دارند.

انواع پلیمر

انواع پلیمرها را می‌توان به دو دسته کلی پلیمرهای طبیعی و پلیمرهای مصنوعی تقسیم کرد.

پلیمرهای طبیعی

پلیمرهای طبیعی موادی هستند که به‌طور مستقیم در طبیعت یافت می‌شوند و از منابع زیستی مانند گیاهان و حیوانات به دست می‌آیند. این پلیمرها نقش‌های حیاتی در ساختار و عملکرد موجودات زنده دارند. برخی از نمونه‌های پلیمرهای طبیعی عبارتند از:

• سلولز: یکی از فراوان‌ترین پلیمرهای طبیعی که در دیواره سلولی گیاهان یافت می‌شود و نقش اصلی در ساختار گیاهی دارد. سلولز در صنایع کاغذسازی و تولید منسوجات کاربرد دارد.
• پروتئین‌ها: پلیمرهایی که از واحدهای آمینواسید تشکیل شده‌اند و نقش‌های حیاتی متعددی در بدن موجودات زنده، از جمله ساختار عضلات و آنزیم‌ها، ایفا می‌کنند.
• نشاسته: پلیمر طبیعی دیگری که از واحدهای گلوکز تشکیل شده و به عنوان منبع انرژی در گیاهان و حیوانات استفاده می‌شود. نشاسته در صنایع غذایی و تولید مواد زیست‌تخریب‌پذیر به‌کار می‌رود.

پلیمرهای مصنوعی

پلیمرهای مصنوعی به وسیله فرآیندهای شیمیایی و از مونومرهای مختلف ساخته می‌شوند. این پلیمرها به دلیل قابلیت تولید در مقیاس بزرگ و تنوع در ویژگی‌ها، کاربردهای گسترده‌ای در صنایع مختلف دارند. برخی از نمونه‌های پلیمرهای مصنوعی عبارتند از:

• پلی‌اتیلن: این یکی از پلیمرهای پرکاربرد است و از مونومر اتیلن به دست می‌آید. پلی‌اتیلن به عنوان یک ماده بسیار انعطاف‌پذیر و مقاوم در برابر آب و شیمیایی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد و در تولید کیسه‌های پلاستیکی، لوله‌های آب و اشیاء دیگر استفاده می‌شود.
• پلی‌وینیل کلراید (PVC): این پلیمر از مونومر وینیل کلراید به دست می‌آید و در ساخت لوله‌های پلاستیکی، فرش‌های وینیل و محصولات دیگر مصرف می‌شود.
• پلی‌استایرن: این پلیمر از مونومر استایرن ساخته می‌شود و در تولید قاشق‌ها، گنجایش‌دهنده‌ها و سفره‌های میز استفاده می‌شود.

پلیمرها به دلیل خواص فیزیکی و شیمیایی متنوعی که دارند، در صنایع مختلف مانند صنعت پلاستیک، صنایع دارویی، صنایع غذایی، صنایع الکترونیکی و غیره، استفاده می‌شوند. همچنین، تحقیقات بسیاری در زمینه پلیمرها جهت بهبود خواص و کاربردهای آنها انجام می‌شود. این تقسیم‌بندی به پلیمرهای طبیعی و مصنوعی نشان‌دهنده گستردگی و تنوع این مواد در جهان امروز است.

ویژگی های پلیمر

انعطاف‌پذیری:

پلیمرها می‌توانند تحت کشش یا فشار شکل بگیرند و سپس به حالت اولیه بازگردند، که این ویژگی آنها را برای تولید مواد انعطاف‌پذیر مانند لاستیک و پلاستیک مناسب می‌کند.

سبکی:

پلیمرها معمولاً وزن کمی دارند، که این ویژگی آنها را برای استفاده در صنایعی مانند خودروسازی و بسته‌بندی ایده‌آل می‌سازد.

مقاومت شیمیایی:

بسیاری از پلیمرها در برابر مواد شیمیایی مانند اسیدها، بازها و حلال‌ها مقاوم هستند، که این ویژگی آنها را برای کاربردهای صنعتی و بسته‌بندی مفید می‌کند.

عایق بودن:

پلیمرها عایق‌های خوبی در برابر جریان الکتریکی و حرارت هستند، که این ویژگی آنها را در تولید سیم و کابل، عایق‌های حرارتی و لوازم الکتریکی کاربردی می‌سازد.

دوام و مقاومت مکانیکی:

پلیمرها مقاومت خوبی در برابر خمش، ضربه و سایش دارند، که این ویژگی‌ها آنها را برای تولید قطعات صنعتی، قطعات خودرو و مصالح ساختمانی مناسب می‌کند.

شفافیت:

برخی پلیمرها مانند پلی‌اتیلن ترفتالات (PET) شفاف هستند و برای تولید بطری‌ها و بسته‌بندی‌های شفاف استفاده می‌شوند.

قابلیت بازیافت:

بسیاری از پلیمرها قابل بازیافت هستند، که این ویژگی به کاهش ضایعات و حفاظت از محیط زیست کمک می‌کند.

نرمش‌پذیری:

پلیمرها می‌توانند به راحتی به اشکال مختلف مانند فیلم، فیبر، لوله و قالب تبدیل شوند، که این ویژگی آنها را برای تولید محصولات متنوع صنعتی و مصرفی مناسب می‌سازد.

مواد تشکیل دهنده پلیمر

پلیمرها از مواردی به نام “مونومرها” تشکیل می‌شوند. مونومرها واحدهای ساختاری تکراری هستند که به صورت مکرر به یکدیگر متصل می‌شوند تا یک زنجیره پلیمری ایجاد کنند. این زنجیره‌ها به عنوان ساختار اصلی پلیمر شناخته می‌شوند و خصوصیات و ویژگی‌های پلیمر بستگی به نوع و ترتیب مونومرها دارد.

به عنوان مثال، در مورد پلی‌اتیلن (یک پلیمر رایج)، مونومر آن اتیلن است. اتیلن یک گاز است که از دو اتم هیدروژن و یک اتم کربن تشکیل شده است. وقتی مولکول‌های اتیلن به یکدیگر پیوسته و زنجیره‌ای ایجاد می‌کنند، پلی‌اتیلن به وجود می‌آید.

در پلیمرهای دیگر نیز مونومرها ممکن است متفاوت باشند. برای مثال، پلی‌وینیل کلراید (PVC) از مونومر وینیل کلراید تشکیل شده است. همچنین، پلی‌استایرن از مونومر استایرن ساخته می‌شود.

ترکیب و ترتیب مونومرها در زنجیره پلیمری می‌تواند تاثیرات زیادی بر خواص و کاربردهای نهایی پلیمر داشته باشد.

کاربرد پلیمر چیست؟

پلیمرها به دلیل خواص متنوع و گسترده‌ای که دارند، در بسیاری از صنایع و کاربردهای روزمره استفاده می‌شوند. برخی از مهم‌ترین کاربردهای پلیمرها عبارتند از:

صنعت پلاستیک

پلیمرها اصلی‌ترین مواد تشکیل‌دهنده پلاستیک‌ها هستند که در تولید محصولات مختلف مانند بطری‌ها، کیسه‌های پلاستیکی، لوازم خانگی، قطعات خودرو، اسباب‌بازی‌ها و بسیاری از محصولات دیگر به کار می‌روند.

صنعت بسته‌بندی

پلیمرهایی مانند پلی‌اتیلن و پلی‌پروپیلن در تولید فیلم‌های بسته‌بندی، ظروف یک‌بار مصرف و بسته‌بندی‌های مواد غذایی و دارویی استفاده می‌شوند. این مواد به دلیل مقاومت در برابر رطوبت و هوا، به حفظ کیفیت و افزایش ماندگاری محصولات کمک می‌کنند.

صنعت پزشکی

پلیمرها در تولید تجهیزات پزشکی مانند سرنگ‌ها، کیسه‌های خون، دستکش‌های پزشکی و حتی ایمپلنت‌های قابل کاشت در بدن استفاده می‌شوند. همچنین، پلیمرهای زیست‌تخریب‌پذیر در تولید داروها و سیستم‌های رهایش کنترل‌شده داروها به کار می‌روند.

صنعت نساجی

پلیمرها در تولید الیاف مصنوعی مانند نایلون، پلی‌استر و اسپندکس که در لباس‌ها، فرش‌ها و پارچه‌ها استفاده می‌شوند، کاربرد دارند. این الیاف مصنوعی به دلیل مقاومت بالا، کشسانی و دوام در برابر سایش، جایگزین مناسبی برای الیاف طبیعی هستند.

صنعت خودروسازی

پلیمرها در تولید قطعات خودرو مانند داشبورد، سپر، عایق‌های صوتی و حرارتی و قطعات داخلی به کار می‌روند. این مواد به کاهش وزن خودرو و در نتیجه بهبود بهره‌وری سوخت کمک می‌کنند.

صنعت الکترونیک

پلیمرها به عنوان عایق‌های الکتریکی در تولید سیم‌ها و کابل‌ها، قطعات الکترونیکی و بردهای مدار چاپی استفاده می‌شوند. همچنین، پلیمرهای رسانا در تولید نمایشگرها و باتری‌ها به کار می‌روند.

صنعت ساختمان‌سازی

پلیمرهایی مانند PVC و پلی‌اتیلن در تولید لوله‌ها، عایق‌ها، پوشش‌های کف، پنجره‌ها و سایر مصالح ساختمانی استفاده می‌شوند. این مواد به دلیل مقاومت بالا در برابر رطوبت، حرارت و خوردگی، در ساخت و ساز کاربرد گسترده‌ای دارند.

محیط زیست

پلیمرهای زیست‌تخریب‌پذیر که از منابع طبیعی مانند نشاسته و سلولز تولید می‌شوند، به کاهش آلودگی‌های پلاستیکی و مدیریت پسماند کمک می‌کنند. این پلیمرها به طور طبیعی در محیط تجزیه می‌شوند و تأثیر کمتری بر محیط زیست دارند.

پلیمر چگونه تولید میشود

پلیمرها از طریق فرآیندی به نام پلیمریزاسیون تولید می‌شوند، که در آن مولکول‌های کوچک و ساده‌ای به نام مونومر با هم واکنش داده و زنجیره‌های بلند و پیچیده‌ای به نام پلیمر را تشکیل می‌دهند. این فرآیند به دو روش اصلی پلیمریزاسیون افزایشی و پلیمریزاسیون تراکمی انجام می‌شود. در پلیمریزاسیون افزایشی، مونومرها به‌طور متوالی به یکدیگر اضافه می‌شوند تا زنجیره پلیمری تشکیل شود، در حالی که در پلیمریزاسیون تراکمی، مونومرها با از دست دادن مولکول‌های کوچکی مانند آب، به هم متصل می‌شوند. این فرآیندها در شرایط خاصی از دما، فشار، و حضور کاتالیزورها صورت می‌گیرند تا ویژگی‌های مطلوب پلیمر مانند طول زنجیره، چگالی و مقاومت به دست آید.

معرفی چند پلیمر معروف در صنعت

در صنعت، چندین پلیمر معروف و پرکاربرد وجود دارند که هر یک به دلیل ویژگی‌های خاص خود، در تولید محصولات مختلف به کار می‌روند. در ادامه به برخی از این پلیمرها و کاربردهای آنها اشاره می‌کنم:

1. پلی‌اتیلن (PE)

• ویژگی‌ها: پلی‌اتیلن یکی از ساده‌ترین و رایج‌ترین پلیمرها است که از مونومر اتیلن ساخته می‌شود. این پلیمر به دلیل انعطاف‌پذیری بالا، مقاومت در برابر رطوبت و مواد شیمیایی، و هزینه تولید پایین، بسیار محبوب است.
• کاربردها: پلی‌اتیلن در تولید کیسه‌های پلاستیکی، لوله‌های آب، ظروف نگهداری مواد غذایی، فیلم‌های بسته‌بندی، و پوشش‌های سیم و کابل به کار می‌رود.

2. پلی‌پروپیلن (PP)

• ویژگی‌ها: پلی‌پروپیلن به دلیل مقاومت بالا در برابر حرارت، استحکام کششی خوب، و وزن سبک، یکی از پلیمرهای پرکاربرد در صنعت است. این پلیمر همچنین مقاومت بالایی در برابر مواد شیمیایی دارد.
• کاربردها: پلی‌پروپیلن در تولید قطعات خودرو، لوازم خانگی، بسته‌بندی‌های مواد غذایی، الیاف نساجی (مثل فرش و موکت)، و تجهیزات پزشکی مانند سرنگ‌ها و ظروف دارویی استفاده می‌شود.

3. پلی‌وینیل کلراید (PVC)

• ویژگی‌ها: PVC پلیمر سخت و مقاومی است که می‌تواند به صورت سخت یا انعطاف‌پذیر تولید شود. این پلیمر مقاومت خوبی در برابر آب، مواد شیمیایی، و شعله دارد.
• کاربردها: PVC در تولید لوله‌های آب و فاضلاب، پروفیل‌های پنجره و درب، کف‌پوش‌ها، دیوارپوش‌ها، و محصولات بسته‌بندی مانند فیلم‌های محافظ به کار می‌رود.

4. پلی‌استایرن (PS)

• ویژگی‌ها: پلی‌استایرن پلیمر سبک و شفافی است که به راحتی قابل قالب‌گیری و شکل‌دهی است. این پلیمر در دو نوع اصلی معمولی و فوم (EPS) موجود است.
• کاربردها: پلی‌استایرن معمولی در تولید محصولات مانند ظروف یک‌بار مصرف، قاشق و چنگال پلاستیکی، و بسته‌بندی‌های شفاف استفاده می‌شود. پلی‌استایرن فوم نیز در تولید عایق‌های حرارتی، بسته‌بندی‌های محافظ (مانند یونولیت) و محصولات ساختمانی کاربرد دارد.

5. پلی‌تترافلوئورواتیلن (PTFE)

• ویژگی‌ها: پلی‌تترافلوئورواتیلن که به نام تجاری تفلون شناخته می‌شود، پلیمر بسیار مقاوم در برابر حرارت و مواد شیمیایی است. این پلیمر همچنین دارای ضریب اصطکاک بسیار پایینی است.
• کاربردها: PTFE در تولید پوشش‌های نچسب ظروف آشپزی، عایق‌های الکتریکی، واشرها و نوارهای آب‌بندی، و قطعات مقاوم در برابر مواد شیمیایی در صنایع مختلف به کار می‌رود.

6. پلی‌اتیلن ترفتالات (PET)

• ویژگی‌ها: پلی‌اتیلن ترفتالات یک پلیمر شفاف و محکم است که دارای مقاومت شیمیایی بالا و خاصیت بازیافت‌پذیری است. این پلیمر معمولاً در حالت کریستالی و نیمه‌کریستالی استفاده می‌شود.
• کاربردها: PET به طور گسترده در تولید بطری‌های نوشیدنی، الیاف مصنوعی برای لباس‌ها و پارچه‌ها، بسته‌بندی‌های مواد غذایی، و فیلم‌های محافظ استفاده می‌شود.

این پلیمرها به دلیل ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاص خود، نقش مهمی در تولید محصولات متنوع صنعتی و مصرفی ایفا می‌کنند و به عنوان مواد پایه در بسیاری از فرآیندهای تولیدی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

افزودنی های پلیمری

افزودنی‌های پلیمری موادی هستند که به پلیمرهای پایه اضافه می‌شوند تا ویژگی‌های فیزیکی، شیمیایی، یا فرآیندی آنها را بهبود بخشند. این افزودنی‌ها به پلیمرها کمک می‌کنند تا بهتر به نیازهای خاص کاربردهای مختلف پاسخ دهند. چند نمونه از افزودنی‌های پلیمری عبارتند از:

پلاستی‌سایزرها (Plasticizers)

این مواد به پلیمرها اضافه می‌شوند تا انعطاف‌پذیری و نرمی آنها را افزایش دهند. به عنوان مثال، پلاستی‌سایزرها در تولید PVC نرم برای ساخت محصولات مانند کف‌پوش‌ها و شیلنگ‌ها استفاده می‌شوند.

آنتی‌اکسیدان‌ها (Antioxidants)

آنتی‌اکسیدان‌ها از تخریب پلیمرها در اثر اکسیداسیون جلوگیری می‌کنند، که می‌تواند توسط نور، حرارت، یا هوا ایجاد شود. این افزودنی‌ها باعث افزایش طول عمر پلیمرها می‌شوند.

پایدارکننده‌های UV (UV Stabilizers)

این افزودنی‌ها از تخریب پلیمرها در اثر تابش نور فرابنفش (UV) جلوگیری می‌کنند. آنها به‌ویژه در محصولاتی که در معرض نور خورشید قرار می‌گیرند، مانند پنجره‌ها، لوله‌ها و فیلم‌های کشاورزی، استفاده می‌شوند.

پرکننده‌ها (Fillers)

پرکننده‌ها موادی مانند کربنات کلسیم یا تالک هستند که به پلیمرها اضافه می‌شوند تا استحکام، سختی و مقاومت آنها را افزایش دهند و همچنین هزینه تولید را کاهش دهند.

ضد شعله‌ها (Flame Retardants)

این افزودنی‌ها به پلیمرها اضافه می‌شوند تا مقاومت آنها در برابر آتش‌سوزی افزایش یابد و از انتشار شعله جلوگیری کنند. آنها در تولید قطعات الکتریکی و الکترونیکی، پارچه‌ها و مصالح ساختمانی به کار می‌روند.

روان‌کننده‌ها (Lubricants)

روان‌کننده‌ها به پلیمرها اضافه می‌شوند تا فرآیندهای تولید مانند اکستروژن و قالب‌گیری را آسان‌تر کنند. این مواد با کاهش اصطکاک بین پلیمر و تجهیزات تولید، باعث جریان بهتر ماده در قالب‌ها و کاهش چسبندگی می‌شوند. روان‌کننده‌ها می‌توانند به صورت داخلی (که در داخل ساختار پلیمر اثر می‌کنند) یا خارجی (که سطح پلیمر را روان می‌کنند) عمل کنند. مثال‌هایی از روان‌کننده‌ها عبارتند از:

• استئارات کلسیم: به‌عنوان یک روان‌کننده داخلی و پایدارکننده حرارتی در PVC استفاده می‌شود.
• موم‌های پلی‌اتیلنی: به‌عنوان روان‌کننده‌های خارجی در فرآیندهای اکستروژن و قالب‌گیری به کار می‌روند.

نرم‌کننده‌ها (Plasticizers)

نرم‌کننده‌ها به پلیمرها اضافه می‌شوند تا انعطاف‌پذیری، نرمی و کشسانی آنها را افزایش دهند. این مواد با کاهش نیروی بین زنجیره‌های پلیمری، باعث می‌شوند که پلیمرها در دماهای پایین‌تر قابل انعطاف‌تر شوند. نرم‌کننده‌ها به‌ویژه در پلیمرهایی مانند PVC کاربرد دارند. چند نمونه از نرم‌کننده‌ها عبارتند از:

• دی‌اکتیل فتالات (DOP): یکی از پرکاربردترین نرم‌کننده‌ها در PVC است که برای تولید محصولات نرم مانند کف‌پوش‌ها، شیلنگ‌ها و چرم مصنوعی استفاده می‌شود.
• تری‌متیل‌سیترات (TMC): یک نرم‌کننده زیست‌تخریب‌پذیر که در تولید محصولات زیست‌سازگار مانند فیلم‌های بسته‌بندی و مواد پزشکی به کار می‌رود.

این افزودنی‌ها به طور چشمگیری ویژگی‌های پلیمرها را بهبود می‌بخشند و امکان تولید محصولات متنوع‌تر و با کارایی بالاتر را فراهم می‌کنند.

پلیمر گرانول چیست؟

پلیمر گرانول به دانه‌های کوچک و یکنواختی از پلیمرها گفته می‌شود که به عنوان ماده اولیه در تولید محصولات پلاستیکی و پلیمری مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گرانول‌ها از طریق فرآیندهایی مانند اکستروژن یا پلت‌سازی از پلیمرهای خام تولید می‌شوند. پلیمرها در حالت اولیه ممکن است به صورت مایع یا جامد پودری وجود داشته باشند، اما برای تسهیل حمل‌ونقل، ذخیره‌سازی و فرآیند تولید، آنها را به شکل گرانول در می‌آورند.

گرانول‌های پلیمری در صنایع مختلفی به کار می‌روند، از جمله در تولید قطعات پلاستیکی از طریق فرآیندهای تزریق پلاستیک، قالب‌گیری یا اکستروژن. این گرانول‌ها ذوب می‌شوند و به شکل‌های مختلفی مانند بطری‌ها، لوله‌ها، قطعات خودرو، فیلم‌های پلاستیکی و بسیاری محصولات دیگر تبدیل می‌شوند. گرانول‌ها به دلیل شکل منظم و اندازه کوچک، به راحتی قابل اندازه‌گیری و استفاده در دستگاه‌های تولیدی هستند، که این امر به بهبود کیفیت و یکنواختی محصولات نهایی کمک می‌کند.

محصولات پلیمری چیست؟

محصولات پلیمری شامل طیف گسترده‌ای از مواد اولیه و فرآورده‌هایی هستند که در صنایع مختلف به کار می‌روند. گرانول، کامپاند و مستربچ از جمله محصولات پلیمری پرکاربرد محسوب می‌شوند که هر یک نقش ویژه‌ای در تولید محصولات نهایی دارند. گرانول به عنوان شکل اولیه پلیمرها، در فرآیندهای تولیدی مانند تزریق و اکستروژن استفاده می‌شود. کامپاند، ترکیبی از پلیمر پایه و افزودنی‌ها است که ویژگی‌های خاصی مانند مقاومت حرارتی یا سختی را به محصول نهایی می‌بخشد. مستربچ نیز نوعی کنسانتره است که به پلیمرهای پایه اضافه می‌شود تا رنگ یا خواص خاصی به آنها بدهد.

فرتاک پلیمر به عنوان یکی از تولیدکنندگان معتبر در این حوزه، این محصولات پلیمری را با کیفیت بالا عرضه می‌کند، که در صنایع مختلف از جمله خودروسازی، بسته‌بندی و الکترونیک کاربرد گسترده‌ای دارند. برای مشاهده سایر محصولات پلیمری فرتاک پلیمر روی لینک زیر کلیک کنید:

سخن پایانی

در پایان، پلیمرها به عنوان یکی از مهم‌ترین مواد در دنیای امروز، نقش اساسی در زندگی روزمره و صنایع مختلف ایفا می‌کنند. از پلاستیک‌های ساده تا مواد پیچیده‌تر مانند الاستومرها و کامپوزیت‌ها، پلیمرها به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود از جمله انعطاف‌پذیری، دوام، و تنوع در کاربردها، توانسته‌اند جایگاه ویژه‌ای در تولید و تکنولوژی‌های نوین به دست آورند. با توجه به پیشرفت‌های روزافزون در علم و فناوری پلیمر، این مواد همچنان به توسعه و بهبود صنایع مختلف کمک خواهند کرد و نقش حیاتی خود را در آینده حفظ خواهند کرد. بنابراین، درک بهتر از پلیمرها و کاربردهای آنها نه تنها به توسعه فناوری‌های جدید کمک می‌کند، بلکه می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی انسان‌ها نیز منجر شود.

همچنین بخوانید: تفاوت پلیمر و پلاستیک چیست